|
|
Saobraćaj...
Kraljevo je izgrađeno na jednoj od najvažnijih
raskrsnica saobraćaja srednjeg dela Srbije. Nalazi se u srcu Šumadije,
180 km južno od Beograda a 185 km severno od Prištine, 400 km udaljeno
od Jadranskog a 600 km od Egejskog mora. Od vrha Kopaonika deli ga 100
km, od Čačka 36 km, Kragujevca 50 km a od Kruševca 61 km. Tu se ukrštaju
putevi i železničke pruge između Panonskog basena na severu, Jadranskog
i Egejskog basena na jugu, srednjeg Pomoravlja na istoku i srednjeg Podrinja
i i Republike Srpske na zapadu.
Glavna železnička linija normalnog
koloseka pruža se od Beograda kroz istočne delove Šumadije, preko Lapova
i Kragujevca ka Kraljevu. Odatle se nastavlja ka jugu kroz Ibarsku dolinu
i Kosovo ka BJR Makedoniji - Skoplju i dalje Vardarskom magistralom ka
Solunu i južnoj Grčkoj. Osim tog međunarodnog značaja, ta magistrala ima
i regionalni značaj, pre svega zato što okuplja sve železničke i druge
saobraćajne veze sa kosovsko - metohijskog područja i vezuje ih sa Panonskim
basenom.
Od vanrednog značaja je i železnička pruga koja prolazi
kroz zapadnomoravsku udolinu, od Stalaća preko Kručevca i Trstenika ka
Kraljevu i dalje na zapad do Čačka. Ona ovu oblast na istoku vezuje za
najznačajniju balkansku železničku transferzalu, između Zapadne i Srednje
Evrope i Bliskog istoka. Na istoku se ta zapadnomoravska železnička linija
vezuje za prugu Beograd - Bar i time povezuje plodne poljoprivredno -
industrijske oblasti srednje Srbije sa planinsko - kotlinskim područjima
srednjeg Podrinja, Republike Srpske i severne Crne Gore, ili primorskim
oblastima južnog Jadrana.
Putnicka železnička stanica nalazi
se na obodu centralnog gradskog područja i povoljnim kontaktom sa primarnom
i sekundarnom mrežom gradskih saobraćajnica. Pored toga u neposrednoj
blizini je i autobuska stanica što je izrazito povoljno za oba vida prevoza.
Postojeća ranžirna i lokoteretna stanica nemaju prostora za dalji razvoj,
uklještena izmedu industrijske i centralne gradske zone. Potrebno je iznaći
mogućnost za reorganizovanje ove funkcije železničkog saobraćaja. U planu
je da se ranžirna i teretna stanica izmeste na lokaciju u zoni naselja
Grdica.
Kroz Kraljevo prolazi moderan asfaltni automobilski
put Beograd - Ljig - Gornji Milanovac - Preljina - Kraljevo.
On se južno od Kraljeva nastavlja u isti takav put koji ide kroz živopisne
kanjone i manje kotline ibarske udoline ka kosovsko - metohijskoj oblasti,
a preko Novog Pazara i Tutina do Crne Gore i dalje preko Rožaja, Berana
do Podgorice i Crnogorskog primorja.
Od velikog značaja je za Kraljevo i put preko Vrnjačke
Banje, Trstenika, Kruševsa ka Pojatama gde se uključuje na auto - put
Beograd - Niš - Skoplje - Solun i Niš - Sofija - Istambul. Kraljevo može
da se veže na auto - put Beograd - Niš i pravcem Kraljevo - Kragujevac
- Lapovo. Iste važnosti je i moderan automobilski pravac koji od Kraljeva
vodi ka zapadu: ka Preljini, Čačku, Požegi, Užicu a koji se nastavlja
na splet puteva ka Podrinju, Republici Srpskoj, Crnoj Gori.
Za Kraljevo je značajno i to što su za automobilski
saobraćaj osposobljeni i lokalni turistički pravci od
Kraljeva ka manastiru Žiči i Mataruškoj Banji, od Kraljeva ka Vrnjačkoj
Banji i severnom podnožju Goča i ka Ljubostinji u južnom delu Gledićkih
planina, kao i bočni putevi koji se od Ibarske magistrale odvajaju
ka Studenici (i dalje preko Milića i Mlanče ka Ivanjici), ka Jošaničkoj
Banji i ka Kopaoniku. Za razvoj turizma u užem rejonu Kraljeva od posebnog
značaja je delimično modernizovani put kroz dolinu Ribnice koji se
vezuje sa automobilskim pravcem koji prelazi preko Goča, s obzirom
da se time dobila kružna turistička veza Kraljevo - Goč - Vrnjačka
Banja - Kraljevo, sa sa daljim mogućim vezama sa Aleksandrovcem, Brusom
ili sa planinskim područjem severnih i severnoistočnih delova Kopaonika
i dalje Ibarskom klisurom i područjem Studenice i Raške. Zavrčetak
izgradnje koliko - toliko pogodnih automobilskih puteva kroz ta planinska
područja oko donjeg dela Ibarske klisure predstavlja u stvari prvi
i glavni preduslov koji omogućuje da se te, inače izvanredno privlačne
oblasti i predeli učine pristupačnim savremenim zahtevima koje planinska
turistička privreda postavlja, ali čiji značaj nesumnjivo prevazilazi
i same zahteve turističke privrede s obzirom da ti putevi imaju i znatno
širi privredni značaj te i ulogu u kultivisanju planinskih područja.
Na teritoriji opštine Kraljevo postoji i niz lokalnih
puteva koji vezuju grad sa okolnim seoskim naseljima i čiji se
značaj za privredni razvoj ove oblasti nimalo ne umanjuje. Prodiranje
savremenijih oblika privrede i života u tim seoskim područjima se ne može
zamisliti bez mogućnosti za uspostavljanje modernijih saobraćajnih veza
sa gradom, pre svega bez uvođenja u saobraćaj bržih i modernijih sredstava
kojima bi seosko stanovništvo moglo da u sistemu zdravstvenih, kulturnih
i privrednih i drugih potreba lako komunicira sa gradskim centrima, te
i u vezi sa pravilnim razmeštajem saobraćajnih objekata rešava i niz drugih
problema, kao urbanizacije seoskih naselja itd. Od tih puteva svakako
da se po značaju nešto više u užem rejonu Kraljeva ističu Kraljevo - Samaila
- Slatina - Čačak, Kraljevo - Vrdila - Roćevići - Kaona - Guča sa kracima
prema Čačku, Ivanjici i Požegi, a u tu bi kategoriju spadao delom i put
ka Bogutovcu i uz sliv Bogutovačke reke ka planini Čemerno, kao i put
uz Čukojevačku reku ka srednjim i severnim delovima Gledićkih planina,
kao i manji kružni putevi Samaila - Lazac - Bukovica - Drakčići i drugi.
Autobuska stanica u Kraljevu izgrađena
je 1970. godine i raspolaže sa oko 1000 kvm izgrađenog poslovnog prostora,
16 čeonih perona i još oko 3000 kvm operativnog platoa. Lokacija autobuske
stanice je na severnom obodu gradskog centra neposredno uz železničku
putničku stanicu. Posebnim jednosmernim saobraćajnicama oslonjena je na
primarnu saobracajnicu.
U Kraljevu postoji mogućnost razvoja i vazdušnog
saobraćaja. Sportski aerodrom Kraljevo nalazi se tako reći u
samom gradu na području između Magnohroma i Fabrike vagona. Ovaj aerodrom
se neće koristiti za putnički saobraćaj. Marta 2001. godine, tadašnje
Savezno ministarstvo za saobraćaj podržalo je inicijativu kraljevačke
opštine da se izmeni namena vojnog aerodroma Lađevci kako bi se jedan
njegov deo koristio i za javni (civilni) vazdušni saobraćaj.
U postojećoj raspodeli po vidovima transporta putnika
na području Kraljeva biciklistički saobraćaj ima neopravdano
malo učešće, sudeći prema rezultatima anketa i sprovedenom brojanju saobraćaja.
Ovakvo stanje može se objasniti jedino činjenicom da u Kraljevu, kao i
u drugim gradovima, ovom vidu saobraćaja nije poklanjana odgovarajuća
pažnja pri planiranju saobraćajne infrastrukture.
Poslednja decenija, naročito nekoliko poslednjih godina
dokazali su da se biciklističkom saobraćaju u gradovima manje i srednje
veličine, mora posvetiti posebna pažnja. Broj biciklista stalno raste.
Čovek ponovo počinje da otkriva prednosti i pogodnosti upotrebe ovog prevoznog
sredstva. Omogućiti masovnu upotrebu ovog saobraćaja u gradu znači rasteretiti
saobraćajnice, poboljšati ekološke uslove a pojedincu vreme odlaska i
povratka sa radnog mesta pretvoriti u rekreaciju i aktivni odmor.
Kraljevo po svojim topografskim karakteristikama predstavlja
izrazito povoljan grad za korišćenje bicikla kao prevoznog sredstva. Ulična
mreža je u najvećem delu horizontalna, a na nagibe koje ne se mogu savladati
ili se teško savlađuju biciklom otpada samo neznatan procenat. Distance
između zona različitih namena u odnosu na maksimalni dijametar građevinskog
reona Kraljeva od oko 7 km, prihvatljive su za ovaj vid prevoza.
|
|