|
|
Centralni
gradski trg...
Na osnovu regulacionog plana, sačinjenog 1832. godine
u kneževsko-srpskom upraviteljskom sovjetu (autor plana inženjer Laza
Zuban) u Karanovcu je, sredinom 19. veka, izgrađen kružni trg u centru
naaselja. Na ovaj način trg je postao centralno mesto a samim tim i zanatsko-trgovački
centar.
Plan Laze Zubana sprovodili su brojni karanovački i kraljevački kmetovi
i predsednici opština, a trg je sve više dobijao na značaju. Posebno kada
su oko njega podignuti moderni hoteli „Beograd”, „Pariz”, „Evropa” i drugi,
radnje i prodavnic a posebno kada je u centru trga postavljen spomenik.
O gradnji oko trga i na samom trgu postoji i filmski zapis koji je sačinio
počasni konzul Kraljevine Srbije u Šefildu u Engleskoj Anrold Mjur Vilson
kada je 1904. godine sa snimateljem Frenkom Starm Moteško posetio Kraljevo,
Žiču i Studenicu. Na četvorominutnom filmu pod nazivom „Pazarni dan u
Kraljevu” vide se radovi na podizanju zgrade na trgu u kojoj je kasnije
smeštena glavna vaga i koja je bila na tom mestu sve do godina ispred
podizanja spomenika na trgu. U sećanjima starih Kraljevčana i u retkim
zapisima govori se i o bunaru, kasnije pumpi za vodu koja je bila na trgu.
Za vreme austrougarske okupacije u prvom svetskom ratu trg jer nosio ime
Franc Jozef plac, kasnije kralja Aleksandra, pa Tita do ovog današnjeg
imena Trg srpskih ratnika.
Od svog formiranja trg je bio i mesto centralne gradske pijace sve do
podizanja novih zgrada oko njega i hotela „Turist”.
U istoriji grada za centralni gradski trg vezani su brojni događaji.
Za vreme prvog svetskog rata, prilikom ulaska austrougarske vojske u grad
6. novembra 1915. godine jedan od srpskih komita koji se povlačio iz grada
ubio je austrougarskog kaplara koji je i sahranjen na trgu, a kasnije
su njegovi posmrtni ostaci premešteni na nemačko groblje koje je formirano
na Grdičkoj kosi.
Za vreme dugog svetskog rata okupatorke snage su na trgu vršili vešanja
rodoljuba. Vešala su se podizala ispred hotela „Pariz” i ispred kafane
„Evropa”. Na samom trgu, u delu prema hotelu „Pariz” za vreme drugog svetskog
rata nalazila se ogromna mapa na kojoj su Nemci svakog dana zastavicama
obeležavali zauzete teritorije po Evropi, tačnije u SSSR-u.
Trg je u svojoj istoriji služio za nastupe članova Sokolskog društva iz
Kraljeva i susednih gradova koji su na njemu izvodili javne časove, za
povremene nastupe i prikazivanje umeća jahanja i voltežovanja kao i kozačkih
družina koje su, posle oktobarske revolucije našli utočište u Srbiji. Gradski običaj je bio da se preminuli Kraljevčani u posmrtnoj kočiji provezu
kroz grad i pored spomenika pred kojim je, najčešće, držan i posmrtni
govor.
Posle drugog svetskog rata na trgu su se održavale kulturne priredbe,
njime su prolazile prvomajske i ostale parade, a trg je bio i cilj brojnih
uličnih trka kao i trka motociklista.
Na trgu su održavani i brojni mitinzi, posebno prilikom dolaska visokih
državnih i ondašnjih partijskih rukovodilaca u grad.
U novijoj istoriji grada centralni gradski trg je bio mesto i polazište
demokratskih mitinga i protestnih šetnji.
|
|