Home page > o Kraljevu > Prošlost Kraljeva > Važne godine


   


Važne godine...

  Ova hronologija grada, a u izvesnoj meri i opštine Kraljevo, samo pobraja i vremenski određuje dogadaje koji su bili, ili su mogli da budu, sudbonosni za ovaj kraj i njegove stanovnike, ali i na izgled nevažne događaje, koji su - posebno za stare Kraljevčane - u jednom trenutku prošlosti, bili važni...

4. vek - Od ovoga veka se na podrucju okoline današnjeg Kraljeva razvijaju znacajna rimska naselja, od kojih su najpoznatija: Rajanovac (Trajanovac), na levoj obali r. Ribnice, na kosi Strmeniku (oko 7 km od današnjeg Kraljeva) i Janok, na mestu na kome se danas nalaze Mesna kancelarija i OŠ u Konarevu.

1183. godina - Počela izgradnja manastira Studenice.

oko 1215. - Građen manastir Žiča. Kasnije su u Žiči krunisani srpski kraljevi: Stefan Dečanski (prvo i drugo krunisanje), Radoslav, Vladislav, Uroš i Dragutin (dva puta). Za svako krunisanje su probijana nova vrata, kroz koja je prolazio samo krunisani vladar. Ta vrata su odmah zatim zaziđivana, ali je u narodu ostao popularni naziv Sedmovrata Žica.

1219. - Nakon sticanja samostalnosti srpske pravoslavne crkve Sv. Sava određuje Žiču za sedište prve srpske Arhiepiskopije.

13. vek - U Ibarskoj klisuri, oko 20 km. od Kraljeva, sazidan je srednjevekovni grad - tvrdava Maglič.

1457 - 1459. - Područje Rudo Polja definitivno palo pod tursku vlast.

1476. - Prvi popis stanovnika Rudo Polja.

1570. - Prvi put se pominje Karanovac.

1690. - Velika seoba Srba pod Arsenijem Čarnojevićem, koja je zahvatila i Karanovac.

1699. - Austro-turski rat završen Karlovačkim mirom, posle koga su se Turci svirepo svetili srpskom narodu, koji je u tom ratu učestvovao na strani Austrije. Izmedu ostalih srpskih manastira Turci su opljačkali Studenicu i posekli tamo zatecene kaluđere.

1718. - Izmedu Turske i Austrije zaključen je, na 24 godine, Požarevacki mir, kojim je Austrija dobila Srbiju severno od Zapadne Morave, na čijoj je levoj obali bila granica. Tako je Karanovac, i u tom periodu, ostao na turskoj teritoriji.

1737. - Nastala je austrijska geografska karta na kojoj je ucrtan minijaturni plan Karanovca. Nedaleko od njega, na samoj desnoj obali Zapadne Morave, označeno je (istim tipom slova, ali manjim) selo Karanovac.

1739. - Beogradskim mirom završio se Austro-turski rat (1737-1739). Turska je ponovo ovladala Srbijom, a u današnjem kraljevačkom kraju opustela su i bila - izvesno vreme -potpuno nenaseljena mesta: Vitanovac, Vitkovac, Gledić, Drlupa, Karanovac, Leševo, Milavčić, Oplanići, Pečenog, Čukujevac i Bokčinovici (danas Petropolje)...

1789. - Za vreme Kocine krajine, odnosno za vreme Austrijsko-turskog rata 1788-1791, mošti Sv. kralja (Stefana Prvovenčanog) su posle sklanjanja iz manastira Studenice 8 dana bile sakrivene u Karanovcu.

1789. 21, novembra - Austrijska vojska ušla u Karanovac.

1792 - 98. - Kuga pokosila stanovništvo Karanovca, Beograda, Smedereva, Valjeva, Šapca i drugih gradova.

kraj 18. veka - Karanovac, u ovo vreme - pre Prvog srpskog ustanka ima školu, u kojoj je učitelj neki Todor Rapa.

1804. - Boj na Rudniku u kome je Antonije Ristić, potonji zapovednik oslobođenog Karanovca ranio Turčina Pljakica, te od tada i poneo njegovo ime, pa se zvao: Antonije Ristic Pljakić, vojvoda Pljaka.

1805. - Kapetan Radić Petrović, prvi zapovednik Karanovca posle oslobodenja toga grada od Turaka, započeo izgradnju utvrđenja, koje je docnije, nazvano Pljakin šanac, po sledećem zapovedniku Karanovca, koji je izgradnju tog utvrđenja završio. (Na tom mestu je, sada, park “Pljakin šanac” i zgrada “Lesnine”, sa okolnim kućama.)

1805. 29. juna (po starom kalendaru) - Vožd Karađorđe, na čelu oko 6000 ustanika, medu kojima su bile sve znatnije ustaničke starešine, oslobodio Karanovac. Zatim su ustanici ceo Karanovac, oko 700 kuca spalili, a džamiju - zidanu od kamena - srušili.

1806. - U bici kod Deževe Turci su pod komandom Sulejman-paše Skopljaka pobedili srpske ustanike (koji su bili pod komandom Radića Petrovića), i prodreše do Studenice, koju su opljačkali i zapalili.

1811. - Osnovan prvi sud - magistrat u Karanovcu.

1812. - U Karanovcu se nalazila nahijska škola. (Škola koju je izdržavala cela nahija.)

1813. - Karanovac je glavno sedište srpske ustaničke “južne vojske”, koja je broji preko 10.000 ustanika, a pod komandom je Antonija Ristića Pljakića.

1815. (oko) - U Kraljevu, na česmi na obali Ibra kod "Ženeve" po legendi devojka Mira je natočila testiju i ibrik vode, ali dok se Mira još nije ni odmakla od česme, naiđe, na konjima, grupa Turaka, koji su već bili kivni na Srbe zbog novog ustanka i zbog toga što moraju da napuste Karanovac. Jedan od njih, ne silazeći sa konja, osorno zatraži od devojke Mire krčag, da se napije vode. Mira odlučno odbi da mu da krčag. Turci, kivni na Srbe, povadiše sablje i tu, pored same česme, sasekoše je. Od tada se ta česma zove Mirina česma.

1815. oko polovine jula - Turci predali Karanovac knezu Milošu, te je ovaj grad konačno oslobođen od Turaka.

1815. - Karanovac postaje sedište požeške nahije.

1815. (28. decembra) - Kaluđeri manastira Studenice vratili su se sa telom Sv. Kralja u Studenicu.

1823. - U Karanovcu radi škola sa 10 učenika.

1824. - Staranjem kneza Miloša, po čijem naređenju je u tu svrhu izdvojen deo poreskih prihoda, u Karanovcu je podignuta pravoslavna crkva (bez zvonare).

1826. - Uz karanovačku crkvu je podignuta zvonara od kamena.

1817. - Prva ambulanta (Simeona Kneževića) u Karanovcu.

1830. - Gospodar Vasa Popović, starešina požeške nahije je, uz dozvolu kneza Miloša, podigao u Karanovcu, nedaleko od crkve, gospodar Vasin-konak, koji je danas najstarija građevina u Kraljevu.

1831. - Pošto je hatišerifom od 1830. priznato slobodno bogosluženje, knez Miloš je još u jesen iste godine - preko posrednika Jovana Atanackovića - poručio u Somboru 38 zvona. Prva partija od 4 zvona (za beogradsku staru crkvu) prispela je polovinom novembra iste (1830.) godine. Druga partija od 34 zvona prispela je početkom 1831. godine, od kojih su tri zvona (izlivena u Libeku, u Nemačkoj) poslata crkvi karanovačkoj. Ova zvona su, za vreme okupacije Kraljeva u Prvom svetskom ratu odneta u Austrougarsku, te su kasnije pribavljena nova zvona.

1837. - U Karanovačkom garnizonu je osnovana bolnica u zgradi blizu Pljakinog šanca.

1839. - Uredbom od 13. jula te godine u Karanovcu je dozvoljen trodnevni panadur o letnjem Sv. Jovanu. Na ovom panaduru je prodavana samo stoka i "otačestveni proizvodi".

1840 - 1850. - Polovinom prošloga veka sazidana je zgrada Okružnog načelstva u Karanovcu (u kojoj se danas nalazi Okružni sud u Kraljevu).

1841. - U kragujevackoj školi prvi put proslavljen Sv. Sava. A knez Mihajlo potpisao uredbu kojom je ozvaničena školska slava, tako da se od iduće godine Sv. Sava slavi u svim školama, pa i Karanovačkim.

1846. - Karanovac ima 1.125 stanovnika.

1848. - Kosta Cukić, rodeni Karanovčanin, otac našeg dinara, prvi doktor nauka iz ovih krajeva, postavljen za prof. Velike škole, te je tako postao prvi profesor te Škole rođen u Srbiji.

1854. - Preseljena stolica episkopa užickog iz Čačka u Karanovac.

1854. - Preselio se iz Čačka u Karanovac sud i Načelništvo za okrug čačanski, a 1859. godine vraćeni su, ponovo, u Čačak.

1855. - U Karanovcu je osnovana prva pošta, koja je imala pet konja, dva službenika i jednog poštonošu.

1860. - Otvorena pošta i telegrafska stanica u Karanovcu.

1861. - Prva građanska bolnica u Karanovcu.

1866. - Oko 50% domaćinstava Karanovca bavi se poljoprivredom i ratarstvom, te u varoši ima: 539 goveda, 577 ovaca, 275 svinja, 186 konja, 31 koza, 30 košnica, 47 konjskih i 54 volovskih kola, tr i pluga i 46 ralica.

1880. - U srezu Karanovačkom ima pet muških škola (Vrba, Vrdila, Kamenica, Karanovac i Studenica) sa tri ucitelja i 290 đaka. A u Karanovcu je bila i ženska škola.

1881. - Osnovana je prva čitaonica u Karanovcu, koja je bila pretplaćena na 12 listova.

1886. - Pušten je u saobraćaj savremeni kolski drum Kraljevo - Raška.

1882. - U Kraljevu je, ukazom kralja Milana, osnovana Poljoprivredna škola (u to vreme jedina u Srbiji) koja je radila u novopodignutoj zgradi (sada: ugao ulica Olge Jovičić i Vojvode Stepe), u kojoj je danas smešten Muzej. Prvi direktor te škole bio je poznati stručnjak dr Đorđe Radić.

1882. 19. aprila - Karanovac je ukazom kralja Milana Obrenovića promenio ime u Kraljevo kao uspomena na proglašenje Kraljevine Srbije i dolazak prvog krunisanog vladara posle kosovske tragedije u ovu varošicu.

Oko 1883. - Svršeni pitomci Vojnotehničkog zavoda iz Kragujevca Srećko Vasic i Antonije Bogdanović su u Kraljevu (izmedu ulica Jug-Bogdanove i Obilićeve), u krugu uređenom raznim rastinjem i cvecem, otvorili Fabriku poljoprivrednih sprava. Ova prva fabrika je pala pod stečaj 1886. godine.

1885. - U Kraljevu je osnovana prva akcionarska štedionica.

1887. - Mihailo M. Čebinac, preduzimač iz Kraljeva, dobio je ukazom kralja Milana pravo isključive proizvodnje mermernih proizvoda, u trajanju od 10 godina, a na području okruga čačanskoga, te tako postao prvi kraljevački industrijalac.

1892. - U Ribnici (kod Kraljeva) je osnovano preduzeće industrijalaca Kneževica (Nikole) i Radovanovića (Isidora). Oni su, u Ribnici, kod današnje Kisekane, imali strugaru i parni mlin, i još dve strugare (na Gvozdacu i u Sokolji). Mlin je imao kapacitet od oko 500 tona žita godišnje.

1892. - Mihajlo M. Čebinac, trgovac iz Kraljeva, je u samom Kraljevu podigao parni mlin za prostu meljavu.

1893. - U Kraljevu je osnovano Društvo fonda zanatlijsko-radničkog uduruženja za pomoc u bolesti, iznemoglosti i smrti.

1890. - Kraljevo ima 3.599 stanovnika.

1897. - Poplava Ibra otkriva u Mataruškom polju (8 km. jugozapadno od Kraljeva) izdan tople sumporovite vode, koja se od naredne (1898.) godine koristi za lečenje i postaje osnov razvoja Mataruške Banje.

Kraj 19. veka - Stevan Matić iz Čačka je u Kraljevu osnovao prvu štampariju. Štamparija je bila snabdevena jednim nožnim tiglom i sa nekoliko sanduka slova.

1900. - U Kraljevu je pocela sa radom Građanska škola.

1902. - Na reci Ribnici (kod Kraljeva) industrijalci Knežević i Radovanović podižu prvu hidroelektranu (snage 58,9 KWh), koja je napajala električnom energijom njihov mlin, a i osvetljavala centralni gradski trg, nekoliko okolnih ulica i neka nadleštva i stambene zgrade.

1902. Puštena je u saobraćaj železnička pruga uzanog koloseka (0,76 m.) Stalać - Kruševac - Kraljevo.

1906. - U Kraljevu je osnovano Društvo za suzbijanje tuberkuloze.

1907. - U Kraljevu je otvorena četvorogodišnja trgovacka škola.

1909. - Osnovana niža gimnazija, koja 1935/36. prerasta u višu gimnaziju.

1910. - Puštena je u saobraćaj železnička pruga uskog koloseka (0,76 m.) Stalać - Kruševac - Kraljevo - Čačak, u dužini od 106 km.

1910. - Kraljevački trgovci: Petar Bogavac, Isidor Radovanović i sinovi, Živko Bunjak i sinovi, i Milan Savić (vlasnik Rudnika kamenog uglja u Baljevcu) osnovali su konzorcijum za izgradnju hidrocentrale na Ibru, na mestu Lakat. Već je, za ovu investiciju, bio angažovan i strani kapital (preko firmi “Simens” i “Šuker” iz Nemačke), ali je rat sa Turcima omeo ovu izgradnju. Prosecanjem novog puta kroz Ibarsku dolinu i probijanjem železnickog tunela na “Laktu” (posle Prvog svetskog rata), ova ideja je konačno onemogućena.

1912. - U Ribnici (kod Kraljeva) su industrijalci Kneževic i Radovanovic podigli mlin na elektro-pogon. Mlin je, u to vreme, bio najveci u Srbiji: imao je šest spratova i kapacitet od oko 500 tona žita godišnje.

1914. - U Kraljevu su postojala 22 ugostiteljska objekta. Sedam gostionica (Sarajevo, Evropa, London, Studenica, Zlatan prag, Bosna i Zanatska kasina), četrnaest krčmi (Central, Talpara, Car Dušan, Balkan, Ženeva, Zeleni venac, Kneževići, Makedonija, Šumadija, Proleće, Top, Skolomerija i Todor Tošić) i jedan hotel sa restoranom - Pariz.

1915. 6. novembra - Austrougarska vojska ušla u Kraljevo.

1917. - Okupatorske austrougarske vlasti su prinudnim radom talijanskih zarobljenika i naših seljaka izgradile industrijsku železnicu koloseka 0,60 m. u dužini od oko 18 km za Kamenicu - Jelenac (vezanu s prugom Užice - Stalać, a kasnije produžena do Sokolja). Iako nesolidno građena pruga je korišcena za teretni, čak i putnički saobraćaj, do 1959. godine, kada je ukinuta.
Stariji Kraljevčani su ovu šumsku železnicu zvali Rižina pruga, po nekadašnjem kraljevačkom industrijalcu Miljku Petroviću Riži.

1918. 23. oktobra - Oslobođeno Kraljevo.

1920. - Osnovano Diletantsko pozorište "Budućnost" koje je u sezoni 1920/21. dalo 43 pozorišne predstave, a koristilo je salu hotela "Pariz".

1925. - U Kraljevu započela izgradnja Fabrike vagona.

1925. - U Kraljevu je osnovana kulturno-umetnička grupa “Abrašević”.

1926. - Milenko Mitrovič je, u Kraljevu, otvorio drugu štampariju.

1926. 12. septembra - U Kraljevu započeta izgradnja Fabrike aviona.

1928. - Kraljevo dobija veću električnu centralu sa tri trafo stanice, snage oko 100 KS od 73,6 KWh, koja je zadovoljavala potrebe tadašnjeg grada sa oko 7.000 stanovnika.

1929. - U Kraljevu je podignut i pušten u saobraćaj čelično - rešetkasti most preko Ibra (Kraljevo - Ribnica), na mestu na kome se i danas nalazi most izmedu ta dva naselja. Ovaj most je srušen 12. aprila 1941. godine, prilikom povlačenja Jugoslovenske vojske iz Kraljeva.

1929. - Puštena u saobraćaj železnička pruga normalnog koloseka Kragujevac - Kraljevo - Kosovska Mitrovica, u dužini od 186 km.

1932 - Počela izgradnja spomenika srpskom vojniku u centru Kraljeva.

1932. - Osnovana stolarska radionica "Jedinstvo", danas FEIN "Stari jasen"

1933. - Završena je izgradnja (po projektu arhitekte Katušica) i osvećena je katolička crkva u Kraljevu.

1933. - Na kraljevačkom aerodromu je održan prvi aeromiting, koji je organizovao Aeroklub Kraljevo, na kome je izveden i skok (prvi u Kraljevu) padobranom.

1936. - Izgrađena je u selu Sirča (kod Kraljeva) Topionica olova AD Beograd "Rudar", za koju je ruda olova dovožena železnicom iz Trepče do Kraljeva, a odatle do Sirce volovskim kolima i kamionima. Izliveno u kokilama od 50 kg olovo je voženo iz Sirče u VTZ Kragujevac.

1936. 21. maja - Sveti arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve izabrao je za episkopa Žicke eparhije episkopa ohridsko-bitoljskog Nikolaja Velimirovića.

1936. - U Kraljevu gostuje prva strana sportska ekipa. (Fudbaleri bečkog BAK-a su odigrali prijateljsku utakmicu sa SK "Ibar" iz Kraljeva, koji je izvojevao pobedu sa 2:1.)

1937/38. - Fabrika aviona u Kraljevu preorijentiše svoju proizvodnju sa francuskih aviona tipa Brege, na nemačke avione tipa Dornijer.

1937. - U Kraljevu je osnovana Vojna bolnica.

1937. - U Kraljevu je organizovan veliki štrajk građevinara, u kome učestvuje preko 300 radnika. Iste godine u štrajk stupaju krojači, abadžije i drvodelje.

1938. - Prva likovna izložba u Kraljevu.

1941. 1. april - Po naredbi Str. pov. Đ br. 2535. "Sedište štaba četničke komande" prebačeno je u Kraljevo.

1941. 14. aprila - Okupirano Kraljevo.

1941. septembar - Prilikom opsade Kraljeva, četnički ustanici po prvi put upotrebili organizovanu tenkovsku jedinicu pod komandom poručnika Sime Uzelca, opevanog u pesmi "Nad Kraljevom živa vatra seva..."

1941. 27. septembra - Bleh-muzika Dobrovoljnog vatrogasnog društva iz Kraljeva (njih 17) su, marširajući uz nemacki marš Lili Marlen, izašli iz grada pored nemačkih stražara, koji su čuvali izlaze iz grada na Ibarskom mostu i otišli u Kraljevacki partizanski odred. (Po ovom događaju slavi se Dan vatrogasaca Srbije.)

1941. - početkom oktobra - Četnički Kapetan Miljević sa brda zvanog "Čukara" u Sirči ispred kuće Mide Vučetića ispalio prvi ustanički artiljerijski metak na Nemce i drugom granatom pogodio nemački "Fizler 151 Cl štorh".

1941. - 10. oktobar - Šest nemačkih aviona (štuke) je bombardovalo manastir Žiču, od čega su uništene ili teško oštećene mnoge freske i porušene manastirske zgrade, među kojima i vladičin konak.

1941. - 14-20. oktobra - U znak odmazde za ubijene i ranjene nemačke vojnike u okušaju oslobađanja grada, okupator je streljao nekoliko hiljada građana Kraljeva podno Grdičke kose, kod železničke stanice. Danas, na toj lokaciji nalazi se groblje streljanih.

1944. 11. avgust - Saveznički avioni su u toku noći bombardovali Kraljevo i selo Grdicu, a nekoliko bombi je palo i na selo Ribnicu. U toku bombardovanja, koje je trajalo oko pola časa, nisu pogođeni značajniji vojni objekti, niti su ozbiljnije oštećene saobraćajnice, izuzev što je u selu Grdici zapaljeno skladište benzinskih buradi. Poginulo je više građana, porušeno je dosta kuća, a pogođena je i rimokatolička crkva.
U ovom periodu Kraljevo je bombardovano više puta. Pri tim bombardovanjima je nastradalo nekoliko desetina ljudi.

1944. 28/29. novembar - U toku ove noći završene su borbe i partizanske snage i snage Crvene armije oslobodile su Kraljevo. U toku ovih borbi ubijeno je preko 100 Nemaca, a više desetina je ranjeno. Zaplenjeno je ili uništeno 11 topova, dva tenka, 200 pušaka, 15 puškomitraljeza, 250 vozila raznih vrsta, 600 vagona i dve kompozicije ratne opreme.

1945. - Demontiran i odnet most na Moravi dug 120 metara koji je povezivao Kraljevo sa Sirčom.

1945. - Pošto je Komanda mesta u Kraljevu mobilisala stručnjake i formirala radni bataljon (a angažovala i nemačke ratne zarobljenike), izgrađen je drveni most na Ibru, izmedu Kraljeva i Ribnice. Jednovremeno je osposobljen za saobraćaj i most na Kamidžori.

1946. - Izgrađena je prva pumpna stanica “Đeriz” na sprudu reke Ibra i postavljeni su prvi metri razvodne vodovodne mreže u gradu. (Do tada su se Kraljevčani snabdevali vodom sa ulične česme kod Hotela "Pariz", "Mirine česme" u Staroj čaršiji, privatnih bunara i pumpi za vodu, a još uvek su i sakadžije razvozile vodu po gradu.)

1948. - U Kraljevu je započela izgradnja Industrije Magnohrom.

1950. - U Fabrici vagona u Kraljevu je formiran savetodavni radnički savet (jedan od 214. u tadašnjoj Jugoslaviji). “Bio je to pionirski posao samoupravljača, koji su odlučili da predaju na upravljanje Fabriku radnicima.”

1951. - Kraljevo je posetio predsednik tadašnje Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije Josip Broz Tito.

1951. - U Kraljevu (naselje Ribnica) je puštena u rad Fabrika za proizvodnju kiseonika i acetilena "Goč".

1953. - Izašao prvi broj "Ibarskih novosti"

1953. - U Kraljevu, preko Ibra, izmedu grada i Ribnice, izgrađen novi most ("jedan od najvećih mostova u NR Srbiji"). Za izgradnju ovog mosta korišćeni su delovi porušenog Savskog mosta u Beogradu.

1953. - U Kraljevu, na Grdičkoj kosi, na mestu zvanom Dilberova livada, odmah iza vinograda Poljoprivredne škole, podignut je Higijenski zavod, današnji Zavod za zaštitu zdravlja.

1953. - U Mataruškoj Banji, na Ibru, je podignut viseći most. Do tada je namernike, sa jedne na drugu stranu, prevozila skela.

1954. - U Kraljevu, na uglu današnjih ulica Cara Dušana i Oktobarskih žrtava sazidana je zgrada Narodne banke Jugoslavije ("sadašnja zgrada Delta banke").

1955. - Dotadašnje opštine: Adrani, Žiča, Kamenica, Mataruge, Ribnica i Sirča su ukinute, te su ušle u sastav opštine Kraljevo.

Žicki i Studenički srez su se spojili u novi srez Kraljevo, sa sedištem u Kraljevu. Novoformiranom srezu je pripojen i deo bivšeg trsteničkog sreza (Vrnjačka Banja, Vrnjci, Novo Selo, Popina, Dublje i još neka sela).

1955. - Usvojen je idejni projekat generalnog urbanističkog plana grada Kraljeva za period od 1955. do 1985. godine.

1957. - Spajanjem Stolarskog preduzeća Jasen - Kraljevo i Drvnog kombinata u Kraljevu je osnovan Drvno-Industrijski kombinat Jasen - Kraljevo.

1957. - U Kraljevu su asfaltirane Omladinska i Ulica Miloša Velikog. Do tada je u većini kraljevačkih ulica bila turska kaldrma.

1959. - Iznad užeg gradskog jezgra Kraljeva, na Ratarskom imanju, podignut je vodotoranj - rezervoar za vodu kapaciteta 1000 kvm.

1959. 29. novembra - Opštinsko veće Narodnog odbora opštine Kraljevo donelo je odluku da se spomenik srpskom vojniku sa trga u centru grada izmesti na kraljevačko groblje. Uzgred je donji deo koplja zastave, liven od bronze, dužine 3.30m netragom nestao. Ni dan danas nije pronađen, te još uvek nedostaje na spomeniku.

1960. - Sa kraljevačkim srezom se spaja novopazarski srez, tako da novoformirani srez Kraljevo čini osam opština: Vitanovac, Vrnjačka Banja, Kraljevo, Novi Pazar, Raška, Sjenica, Tutin i Ušće.

1960. 27. decembar - Rešenjem Narodnog odbora sreza Kraljevo osnovan je u Kraljevu Istorijski arhiv.

1962. - Kraljevačkoj opštini je pripojena opština Vitanovac, a 11 sela iz opštine Kraljevo (Bukovica, Bapsko Polje, Lađevci, Lazac, Miločaj, Mrsać, Musina Reka, Obrva, Samaila, Tavnik i Cvetke) je priključeno novoformiranoj opštini Mrčajevci.

1963. - Formiran je novi srez Kraljevo, nastao spajanjem srezova Kraljevo, Kruševac i Čačak. U okviru tog novog sreza je 19 opština: Aleksandrovac, Brus, Čačak, Ćićevac, Gornji Milanovac, Kraljevo, Kruševac, Lučani, Mrčajevci, Novi Pazar, Sjenica, Trstenik, Ušce, Varvarin, Velika Drenova, Veliki Šiljegovac i Vrnjačka Banja.

1965. - Na tri raskrsnice (ugao ulica Omladinska i Olga Jovičić Rita, kod “Zadužbine” i kod Auto-moto društva) u Kraljevu su postavljeni automatski semafori.

1966. - U Kraljevu, na obali Ibra, u Ulici 4. kraljevački bataljon, izgraden je kej.

1966. - Kraljevo je posetio tadašnji predsednik Jugoslavije Josip Broz Tito.

1967. - U Srbiji su ukinuti srezovi, pa je ukinut i kraljevački srez. Tada je formirana opština Kraljevo sa današnjim područjem.

1967. - Na inicijativu i staranjem tadašnjeg predsednika SO Kraljevo mr Miodraga Janića, sredstvima opštinskog budžeta je otkupljena i postavljena u fontani, u parku Mataruške Banje, figura žene, rad kragujevačkog vajara Dušana Panića.

1969. - U Kraljevu je počeo da se gradi Dom tehnike.

1969. 25. maj - Puštena u saobraćaj Autobuska stanica.

1970. 17. jul - U Kraljevu je otvorena Robna kuća Beograd.

1970. - U Kraljevu je počela izgradnja Radio-stanice (Radio Kraljevo).

1970. - Mašinski fakultet Beogradskog univerziteta i Fabrika vagona otvaraju u Kraljevu, pri ovoj Fabrici, Centar za vanredne studije mašinstva.

1971. - U nekadašnjem krugu Fabrike vagona u Kraljevu, na mestu gde su nemački fašisti streljali oktobra 1941. godine nekoliko hiljada ljudi, počela je izgradnja monumenatalnog memorijalnog spomenika po projektu (dobijenom na anonimnom jugoslovenskom konkursu) arhitekata Spasoja Krunića Paje i Dragutina Kovačevića Šilje.

1972. - Na Spomen-parku u Kraljevu Josipu Brozu je dodeljena Povelja protiv nasilja i rata - za mir u svetu. Od tada do 1994. godine (sa prekidom od tri godine) Povelja je dodeljena još devetnaestorici Jugoslovena, uglavnom funkcionera ondašnje SFRJ.

1973. - U Kraljevu je završen i otpočeo je da radi novi ambulatno-poliklinički blok Medicinskog centra Studenica.

1973. - Kraljevo je posetio tadašnji predsednik Jugoslavije Josip Broz.

1974. - U Mataruškoj Banji kod Kraljeva je otvoren Hotel Termal, u čijim prostorijama je izloženo oko 130 umetnickih slika.

1975. - U Kraljevu počinje sa radom Redovno odeljenje Mašinskog fakulteta Beogradskog univerziteta.

1975. - U Kraljevu je snimljen celovečernji igrani film autora Tori Jankovića Crvena zemlja, o događajima odigranim u Kraljevu oktobra 1941.

1980. - U Kraljevu, na Gradskoj plaži, otvoren je prvi bazen.

1981 - U železnickom čvoru Kraljevo parne lokomotive su zamenjene savremenim dizel-lokomotivama.

1982. 13. oktobra - Spomenik srpskom vojniku vraćen je na centralni gradski trg, oko 13 časova, u okviru uređenja trga. Podignuto je rekonstruisano podnožje visine 10.55m na kome je postavljena originalna figura vojnika, visine 4.10m.

1987. - Formiran je Mašinski fakultet u Kraljevu, koji samostalno organizuje nastavno-obrazovnu i naučno-istraživačku delatnost, a Skupština Univerziteta “Svetozar Markovic” u Kragujevcu donosi odluku o učlanjenju ovog fakulteta u taj Univerzitet.

1995. - U najstarijoj školskoj zgradi u Kraljevu (ugao ulica Olge Jovičić i Vojvode Stepe) otvoren je Muzej, sa savremenom galerijom slika.

1996. 19. novembra - Posle pola veka, kraljevčani na lokalnim izborima odlučuju da im je dosta komunističke vlasti. Kako lokalna vlast ne priznaje rezultate izbora već ih falsifikuje u svoju korist, građani Kraljeva počinju tromesečne proteste u cilju priznavanja izbornih rezultata - pobede koalicije Zajedno.

1997. 21. februara. Održana konstitutivna sednica SO Kraljevo u kojoj je većinu imala koalicija Zajedno. Za predsednika SO Kraljevo izabran je dr Radoslav Jović (SPO), za potpredsednik prof. dr Predsrag Stojanović (DHSS), a za predsednika Izvršnog odbora Miodrag Sretović (DS).

1997. - Postavljena prva Internet prezentacija Kraljeva - www.kraljevo.com.

1999. 24. marta - Eksplozijom jednog projektila na Lađevce kod Kraljeva, oko 19:30 sati, počeo je napad NATO na Jugoslaviju.

2003. 30. novembra - Na lokalnim izborima, Kraljevo je dobilo prvog predsednika opštine. To je dr Radoslav Jović, kandidat Srpskog pokreta obnove.

2006. 18. jula - Otvoreni su radovi na izgradnji novog mosta na Ibru koji će biti paralelan sa postojećim, neposredno i uzvodno od njega. Prema projektu, biće dug 190 i širok 12,5 metara, sa dve trake kolovoza i trotoarima.

2007. 19. novembar - Novoizgrađeni paralelni most na Ibru otvoren je za saobraćaj. Iz pravca centra grada se izlazi novim mostom, a za ulazak u grad iz Ribnice koristi se stari most. Oba mosta koriste se za saobraćaj u po dve trake.

2007. 29. decembar - Donošenjem novog Zakona o teritorijalnoj organizaciji Republike, Kraljevo je danas, sa još 22 opštine u Srbiji, dobilo status grada, što bi, kako se procenjuje, trebalo da mu donese brojne prednosti u političkom, društvenom, ekonomskom i ukupnom razvoju u narednom periodu.

2008. 13-16. jun - Prvi predsednik Skupštine grada Kraljeva postao je radikal Branko Kaplarević, a prvi gradonačelnik Kraljeva dr Miloš Babić iz Nove Srbije.

2009. 19. mart - Ljubiša Simović iz Demokratske stranke postao je gradonačelnik Kraljeva, a predsednik Skupštine grada Kraljeva je član SPO Milomir Šljivić.

2011. 30. jul - Počela je izgradnje nove hale sportova blizu ušća reke Ribnice u Ibar. Hala će imati bruto površinu oko 9.800 kvadratnih metara, na fiksnim tribinama će biti mesta za 3.000, a na montažnim još za 500 gledalaca.

2012. 18. jul - Počela je izgradnja drumskog mosta kreko Ibra u Kraljevu iz Skopljanske ulice.

2012. 27. jul - Kraljevo je dobilo novog gradonačelnika. To je Dragan Jovanović iz SNS, a presednik Skupštine je Sreten Jovanović iz SPS.

Literatura:
R. Jovetić - Price iz starog Kraljeva, Kraljevo, 1999.
dr Slobodan Ristanovic - Kroz Srbiju i Crnu Goru
Grupa autora - Kraljevo i okolina, Beograd, 1966.
dr Miladin Stevanovic - Prvi srpski ustanak, G. Milanovac, 1994.
Miroslav Filipović - Kraljevski avioni, Kraljevo 1995.
Mala enciklopedija Prosveta, Beograd, 1978.
Dušan J. Popovic Srbija i Beograd 1718 - 1739, Beograd, 1950.
M.Đ. Milicevic Manastiri u Srbiji, Glasnik SUD, IV, Beograd, 1867.
dr Dragoljub Milanovic - Kraljevo i njegovo uže gravitac. područje, Beograd, 1973.
R. Jovetić - Hronika kraljevačkog groblja, Kraljevo, 1994.
D. Draškovic, V. Filipovic i R. Ristic - Matar. Banja 1898 - 1998, M. Banja, 1998.
Arhiva nedeljnika "Ibarske novosti", Kraljevo

 
  Copyright © Interactive.net Kraljevo. All rights reserved interactive
This site and domain are not affiliated with or owned by any government or municipal authority.